Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası: Taksim ve Satış Yoluyla Çözüm

Bir taşınmaza veya menkul mala birden fazla kişi ortak ise ve bu kişiler arasında artık ortaklık ilişkisi sürdürülemeyecek hale gelmişse, ortaklığın sona erdirilmesi için mahkemeye başvurulabilir. Bu sürece hukukta “ortaklığın giderilmesi” veya “izale-i şuyu” davası adı verilir.

1. Ortaklığın Giderilmesi Nedir?

Ortaklığın giderilmesi, elbirliği (iştirak) veya paylı mülkiyet (müşterek mülkiyet) altında bulunan bir malın artık birlikte kullanılamaması veya paylaşımda anlaşmazlık yaşanması halinde, mülkiyetin sona erdirilerek bireysel hakka dönüştürülmesini amaçlayan hukuki bir yoldur.

En sık rastlanan örneklerden biri, miras yoluyla birden fazla kişi üzerine kalan taşınmazlardır.

2. Kimler Dava Açabilir?

• Ortaklardan her biri, tek başına ortaklığın giderilmesi davası açma hakkına sahiptir.

• Tüm ortakların rızası şart değildir.

• Davalı olarak diğer tüm paydaşların davaya dahil edilmesi gerekir.

3. Ortaklık Nasıl Giderilir?

a. Aynen Taksim (Fiilen Paylaştırma)

Eğer mal bölünebilir nitelikteyse (örneğin büyük bir arsa, tarla vb.), hâkim malın fiilen bölünerek her ortağa düşen kısmın mülkiyetini ayrı ayrı tescil eder. Buna “aynen taksim” denir.

Şartları:

• Malın bölünmesi değer kaybına neden olmamalı.

• Her ortak makul büyüklükte bir pay alabilmeli.

• Teknik olarak bölünmeye uygun olmalı (imar planına uygunluk gibi).

b. Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi

Eğer malın aynen bölünmesi mümkün değilse ya da bu bölünme ciddi değer kaybı yaratacaksa, mahkeme malın satışına ve bedelin ortaklar arasında paylaştırılmasına karar verir.

Satış şekli:

• İcra yoluyla açık artırma.

• Satış bedeli, ortaklık oranlarına göre paylaştırılır.

Bu yöntem en çok, apartman dairesi, arsa içinde tek bina, pahalı menkul eşyalar gibi bölünmesi imkânsız mallar için uygulanır.

4. Uygulamada Sıkça Karşılaşılan Durumlar

• Bir ortak satıştan yana değilse bile, diğer ortak(lar) dava açabilir ve satış kararı alınabilir.

• Satışı önlemek isteyen ortak, diğer ortakların hissesini bedelini ödeyerek satın alabilir.

• Düşük değerli hisse sahipleri, satış sonucunda haklarını nakit olarak alırlar.

5. Süreç Nasıl İşler?

1. Dava, malın bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılır.

2. Mahkeme, malın bölünebilirliğini tespit etmek için bilirkişi tayin eder.

3. Aynen taksim mümkün değilse, satış kararı verilir.

4. Satış, icra müdürlüğü kanalıyla gerçekleştirilir.

5. Elde edilen bedel, ortaklar arasında pay oranlarına göre dağıtılır.

6. Ortaklığın Giderilmesi Davalarında Avukatın Önemi

Bu davalar teknik ayrıntılar, bilirkişi raporları ve satış prosedürleri nedeniyle uzmanlık gerektirir. Ayrıca bazı hileli uygulamalarla bir ortak diğerlerini mağdur edebilir. Örneğin, satışa kendi adamını sokarak taşınmazı düşük bedelle satın alma gibi durumlara sıkça rastlanır.

Bu nedenle, hak kaybı yaşamamak için bir avukattan destek almak büyük önem taşır.

Sonuç

Ortaklığın giderilmesi davaları, mal paylaşımı konusunda yaşanan anlaşmazlıkların çözümünde etkili ve kesin bir yoldur. Ancak sürecin doğru yönetilmesi, teknik ve hukuki bilgi gerektirir. Malın taksim mi edileceği, yoksa satışa mı çıkarılacağı gibi kritik sorular dava sürecinde yanıt bulur.

Eğer siz de bir taşınmaz ya da mal üzerinde ortaklık nedeniyle mağduriyet yaşıyorsanız, hukuki haklarınızı öğrenmek ve süreci en doğru şekilde yürütmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Horuz Avukatlık Bürosu olarak ortaklığın giderilmesi davalarında müvekkillerimize doğru ve etkin bir temsil sunuyoruz.